مخالفت علما با فناوری
آیا علما با فناوری مخالفت می کرده اند؟
گاهی شبهه می شود که علما همیشه با فناوری های نوین مخالفت می کردند، علما از بلندگو، رادیو و تلویزیون هم می ترسیدند.با اینکه استفاده از ابزارهای جدید کم کم به استفاده ی معقول تبدیل شده است.
پاسخ را ابتدا با سخن امام راحل در این زمینه شروع می کنیم که البته همین فرمایش پاسخی است متقن بر این شبهه:
«مخالفت روحانیون با بعضی از مظاهر تمدن در گذشته صرفاً به جهت ترس از نفوذ اجانب بوده است. احساس خطر از گسترش فرهنگ اجنبی، خصوصاً فرهنگ مبتذل غرب موجب شده بود که آنان با اختراعات و پدیده ها برخورد احتیا ط آمیز کنند. علمای راستین ازبس که دروغ و فریب از جهان خواران دیده بودند، به هیچ چیزی اطمینان نمی کردند و ابزاری از قبیل رادیو و تلویزیون در نزدشان مقدمه ورود استعمار بود، لذا گاهی حکم به منع استفاده از آ نها را می دادند. آیا رادیو و تلو یزیون در کشورهایی چون ایران وسایلی نبودند تا فرهنگ غرب را به ارمغان آورند؟ و آیا رژیم گذشته از درایو و تلویزیون برای بی اعتبار کردن عقاید مذهبی و نادیده گرفتن آداب و رسو م ملی استفاده نمی نمود؟» (صحیفه نور،ج21، صفحه277)
در ادامه برای پاسخ به این شبهه توجه به نکات ذیل ضروری است:
الف) ترس و نگرانی انسان گاهی از روی جهل می باشد که چنین ترسی نادرست و منفی است، مانند ترس از تاریکی؛ اما گای، ترس از روی آگاهی نسبت به مضرات و آسیب ها می باشد؛ مانند اینکه انسان به دلیل ترس از مار، در سوراخی که ممکن است لانه ی مار باشد انگشت نمی کند. این ترس معقول است؛ تر س های معقول باعث پیدایش سازما نها و نهادهای بین المللی با میلیاردها دلار سرمایه در کل جهان گردیده است؛ مثلاً به دلیل ترس از بیمار ی ها، ترس از عوارض برخی کالاها و... سازمان بهداشت جهانی، سازما ن های بزرگ استاندارد و ... به وجود آمده اند؛ اتفاقاً نبود این نوع ترس ها باعث عقب ماندگی کشورها و عدم پیشرفت جوامع انسانی می گردد؛ بنابراین، از بین رفتن ترس مردم نسبت به مواردی که ترس و نگرانی در آن موارد معقول است، نشا ن دهنده ی درستی آن موارد نیست، بلکه حکایتگر عدم سلامت مردم و عقب ماندگی جامعه می باشد.
ب) علت مخالفت با برخی فناوری های نوین، به چند مسئله برمی گردد:
. فساد و فحشای در فناوری ها به علت مدیریت فاسد آ نها ؛
. استعمار و استثمار ملتها به وسیله ی واردات بی رویه و لجام گسیخته ی ابزار ؛
. عدم تناسب ابزار با فرهنگ بومی ؛
.استفادهی نامناسب از ابزار به دلیل آماده نبودن زیرساختها در کشور .
چنین مواردی موجب می شود فناوری در بدو ورودش بیش از آنکه مفید باشد، مضر بوده و کشور را دچار آسیب های فراوانی بکند. مطابق با قواعد مسلم فقهی، استفاده از چیزی که ضررش بیش از منفعتش باشد، جایز نیست. حال اگر بر اثر عواملی، ضرر حداکثری به منفعت حداکثری مبدل گشت، آنگاه استفاده از ابزار مانعی ندارد. علت تحریم تنباکو، استعمار ایران بواسطه ی قرارداد تنباکو بود و نه چیز دیگر؛ اما زمانی که قرارداد تنباکو ملغی شد، حکم تحریم تنباکو نیز برداشته شد. البته در تبلیغات رسانهدای، این موارد ذکر نشده و علیه روحانیت، سیاه نمایی می شود.
بنابراین نگرانی علما به خاطر این بوده که امروز را و این لجام گسیختگی ها و هزاران آسیب حوزه فناوری و خصوصا فضای مجازی را در خانواده ها و نوجوانان و جوانان را می دیدند و با شناختی که از خباثت دشمن داشتند ودارند، در پی بومی سازی هرچه بهتر و بیشتر ابزار ها بودند تا دشمن نتواند فرهنگ دینی مردم را نابود کند که متاسفانه امروز به دلیل عدم توجه به هشدارهای بزرگان دین، چه آسیب ها که از این فضای ناسالم و غیر بومی بر پیکرۀ ملت های مسلمان وارد نشده است
داستان هشدارهای علما و عدم توجه مسئولین از این قرار است:
تو مو بینی و من پیچش مو @ تو ابرو من اشارت های ابرو...